တာဝေးမာရသွန်ပြိုင်ပွဲမှာ ဦးကျော်သူသမီးဖြစ်သူမြန်မာဝတ်စုံနဲ့အပြေးပြိုင်ခဲ့တာမဟုတ်ဘူးလို့ စစ်အုပ်စု သတင်းမှားဖြန့်
၂၀၂၅ စက်တင်ဘာလ၊ ၈ရက်။
(Fact-check _DNA/ The Red Flag)
ဩစတြေးလျနိုင်ငံမှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ဩဂုတ်လ၊ ၃၁ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ ဆစ်ဒနီမာရသွန်ပြိုင်ပွဲမှာ မြန်မာအမျိုးသမီးတဦး ရိုးရာဝတ်စုံဆင်မြန်းပြီး တာဝေးမာရသွန်အပြေးပြိုင်ပွဲဝင်ပြိုင်ခဲ့တယ်ဆိုတာ လုပ်ကြံပြောဆိုနေတဲ့အကြောင်းရာတခုသာဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း သတင်းမှားတခုလူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာတွေမှာ ပျံ့နှံ့နေပါတယ်။
အဲ့ဒီအကြောင်းရာကို ပြီးခဲ့တဲ့ စက်တင်ဘာ၅ရက်မှာ @sanhtay7630ဆိုတဲ့ tiktok အကောင့်ပိုင်ရှင်ကနေ တာဝေးပြေးသူ မမြင့်မိုရ်ဦးရဲ့ရုပ်ပုံကို AI (Artificial Intelligence) ရုပ်သံတိုတခုဖြန့်ဝေထားပြီး စစ်ကောင်စီလော်ဘီချန်နယ်တွေက “မီဒီယာ တွေကနေ မြန်မာပြည်သူတွေကို ဂျင်းထည့်တာ သူတို့အတွက် သိပ်လွယ်ခဲ့တယ်။ ပြစမ်းပါအုံး မြန်မာဝတ်စုံ” (မူရင်းအတိုင်း)စာသားတွေနဲ့ဖြန့်ဝေနေကြတာကြောင့် ပျံ့နှံ့မှုအားကောင်းနေပါတယ်။
သတင်းမှားလင့်များ
ပျံ့နှံ့လာတဲ့ အကြောင်းရာနဲ့ပတ်သက်ပြီး MFCN အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်တဲ့ DNA Fact Check အဖွဲ့ကနေစစ်ဆေးကြည့်တဲ့အခါမှာ ဂင်းနစ်စံချိန်တင်မြန်မာ့ရိုးရာဝတ်စုံနဲ့ တာဝေးပြေးနေတဲ့ မမြင့်မိုရ်ဦးရဲ့ရုပ်ပုံကို AI အသုံးပြုဖန်တီးထားတာကိုတွေ့ရပါတယ်။
သတင်းစိစစ်ချက်
ရုပ်ပုံကိုစစ်ဆေးကြည့်တဲ့အခါမှာ မမြင့်မိုရ်ဦးဟာ မြန်မာရိုးရာရင်ဖုံး၊ ထဘီ၊ ပဝါခြုံထားတဲ့အပြင် ပိတောက်ပန်းတွေပါပန်ဆင်ထားခဲ့ပြီး ပြိုင်ပွဲဝင်နေတဲ့ပုံကို AI အသုံးပြုပြီးဖန်တီးခဲ့တာကြောင့် ရိုးရာထဘီကနေ ဘောင်းဘီအဖြစ် အဲ့ဒီပျံ့နှံ့နေတဲ့ရုပ်သံမှာပြောင်းလဲသွားခဲ့တာကိုတွေ့ရပါတယ်။
Image Whisperer ဆိုတဲ့ Aiနဲ့ပြုလုပ်ထားတဲ့ ရုပ်ပုံတွေ Videoတွေကို စစ်ဆေးဖော်ထုတ်ပေးနဲ့ ဝဘ်ဆိုက်မှာ ဒီရုပ်ပုံကိုစစ်ဆေးကြည့်တဲ့အခါမှာလည်း “ Ai-Generated” (Aiနဲ့ပြုလုပ်ထားတဲ့ရုပ်သံ)ဆိုတာကို ဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။
Image Whisperer – file:///Users/khin/Downloads/image_whisperer_report_1757325401952.pdf
ဒါ့အပြင် ၁၀စက္ကန့်အချိန်ကြာမြင့်တဲ့ အဲ့ဒီ AI ဖန်တီးထားတဲ့ရုပ်သံရဲ့ ၈စက္ကန့်မြောက်မှာ မမြင့်မိုရ်ဦးရဲ့ ဘယ်ဘက် မျက်နှာချင်းဆိုင်က ပြေးလွှားနေတဲ့ ဘောင်းဘီအပြာဝတ်အမျိုးတဦးက ရုတ်တရက်ပျောက်ကွယ်သွားတာကိုလည်း တွေ့ရှိရပါတယ်။
လွတ်လပ်ပြီး အမှီခိုကင်းတဲ့သတင်းဌာနတခုဖြစ်တဲ့ DVB – TVNews သတင်းဌာနကလည်း ဩစတြေးလျနိုင်ငံ၊ ဆစ်ဒနီမြို့မှာ ကျင်းပတဲ့ နိုင်ငံတကာ မာရသွန်ပြိုင်ပွဲမှာ မမြင့်မိုရ်ဦးက မြန်မာဝတ်စုံရင်ဖုံးအင်္ကျီ၊ ထဘီနဲ့ ပဝါခြုံကာ ဝင်ရောက်ပြိုင်ပွဲခဲ့တာဖြစ်ကြောင်း အဲ့ဒီပြိုင်ပွဲကိုသွားရောက်ကြည့်ရှုခဲ့တဲ့ ပရိသတ်တဦးကိုမေးမြန်းပြီး ပြီးခဲ့တဲ့ စက်တင်ဘာလ၊ ၁ရက်က သတင်းဖော်ပြထားပါသေးတယ်။
သတင်းလင့် – https://www.dvb.no/post/722018
မမြင့်မိုရ်ဦး ပြိုင်ပွဲဝင်နေစဥ်အတွင်းမှာ ရိုက်ကူးထားတဲ့ရုပ်သံဖိုင်ထဲမှာလည်း မြန့်မာရိုးရာဝတ်စုံ ထဘီ၊ ရင်ဖုံးကိုဝတ်ဆင်ပြီး ပြိုင်ပွဲဝင်နေတာဖြစ်ပြီး ဘောင်းဘီလိုမျိုးပြောင်းလဲသွားတာမျိုးမရှိတာကိုလည်း သူမရဲ့ ကိုယ်ပိုင်လူမှုစာမျက်နှာမှာ ဖော်ပြထားတဲ့ ရုပ်သံမှာလည်း အတည်ပြုကြည့်ရှုနိုင်ပါတယ်။
သတင်းလင့် – https://www.facebook.com/share/r/1B9xUUETcR/
ဒါ့အပြင် မမြင့်မိုရ်ဦးဟာ မြန်မာရိုးရာဝတ်စုံဖြစ်တဲ့ ရင်ဖုံး၊ တဘီနဲ့ ဝင်ရောက်ယှဥ်ပြိုင်ခဲ့တာကြောင်း ဂင်းနစ်စံချိန်တင်ခဲ့ပါသေးတယ်။
ဖတ်ရှုရန်လင့် – https://www.facebook.com/share/p/1FMfubzJt1/
သတင်းသုံးသပ်ချက်
ပျံ့နှံ့လာတဲ့အဲ့ဒီ ချိတ်ထဘီကိုဘောင်းဘီအဖြင့်ပြောင်းလဲပြေးလွှားနေတဲ့ရုပ်သံဖိုင်က AI နဲ့ပြုလုပ်ထားတဲ့ ရုပ်သံဖိုင်ဖြစ်တာကိုတွေ့ရှိရပြီး လုပ်ကြံဖန်တီးထားတဲ့ ရုပ်သံဖြစ်ကြောင်း အတည်ပြုနိုင်ခဲ့ပါတယ်။
ဒါကြောင့် ဒီကနေ့ခေတ်ဟာ ဆိုရှယ်မီဒီယာခေတ်ဖြစ်တဲ့အတွက် အဲဒီဆိုရှယ်မီဒီယာတွေပေါ်မှာ အကြောင်းအရာ တခုခုကို ပုံဖျက်ဖို့၊ ဝါဒဖြန့်ဖို့၊ ကိုယ်ကျိုးရှာဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး သတင်းအတု၊ သတင်းအမှားတွေကို ရည်ရွယ် ချက်ရှိရှိ ဖြန့်ဝေနေကြတာကြောင့် အလွယ်တကူ မယုံကြည်ဖို့၊ ပြန်ပြီး မမျှဝေကြဖို့ အကြံပြုလိုပါတယ်။
စာဖတ်သူတွေအနေနဲ့ သတင်းတု/သတင်းမှား ဖြစ်တယ်လို့ သံသယရှိရင်ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ မှန်ကန်တဲ့သတင်း ဟုတ်၊ မဟုတ်အတည်ပြု မေးမြန်းလိုရင်ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ Fact Checking ပြုလုပ်ပေးတဲ့ သတင်းဌာန/အဖွဲ့ အစည်းတွေရဲ့ Chat Box ကနေ သွားရောက်မေးမြန်းကြဖို့ တိုက်တွန်းလိုပါတယ်။
Myanmar Fact-checking Network အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်တဲ့ DNA Fact Check အဖွဲ့ကိုလည်း Facebook page ကနေဆက်သွယ်မေးမြန်းနိုင်သလို ဒီနေရာ (dnafactcheck @gmail.com)ကနေ လည်း ဆက်သွယ်မေးမြန်းပြီး အချက်အလက်စစ်ဆေးပေးဖို့ တောင်းဆိုနိုင်ပါတယ်။
Myanmar Fact-checking Network အဖွဲ့ဝင်တွေ အချက်အလက်စစ်ဆေးထားတဲ့ သတင်းတွေကို ဒီနေရာမှာ ဝင်ရောက်ဖတ်ရှုနိုင်ပါတယ်။
Myanmar Fact-checking Network အဖွဲ့ဝင်တွေ အချက်အလက်စစ်ဆေးထားတဲ့ သတင်းတွေကို ဒီနေရာမှာ ဝင်ရောက်ဖတ်ရှုနိုင်ပါတယ်။
Web – https://myanmarfactcheckingnetwork.org/
Fb – https://www.facebook.com/myanmarfactcheckingnetwork
#DNAFactCheck #DNA #MFCN #FactCheck #Guinness #Marathon #မြန့်မာရိုးရာဝတ်စုံ #ဂင်းနစ်စံချိန်တင် #သတင်းမှားဝါဒဖြန့် #AiFakevideo
