၂၀၂၅ မေလ ၅ ရက်
(သျှမ်းသံတော်ဆင့်၊ The Red Flag)
၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးအတွင်း တော်လှန်အင်အားစုများ သိမ်းပိုက်ထားသည့် ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းရှိ မြို့များအားလုံး စစ်ကောင်စီထံသို့ ပြန်လည်လွှဲပြောင်းပေးရတော့မည်ဖြစ်ပြီး စစ်ကြောင့် ပျက်စီးခဲ့သည့် အစိုးရ အဆောက်အဦများနှင့် ပြည်သူ့နေအိမ်များကို တော်လှန်ရေးအင်အားစုဘက်က တန်းဖိုးအတိုင်းပေးလျော်ရမည် ဖြစ်ကြောင်း ဝါဒဖြန့်ချိနေပါသည်။
ဦးဖိုးမှန် အမည်ဖြင့် လူမှုကွန်ရက်အကောင့်တစ်ခုမှ “အခုဆိုရင် ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းမှာ သူပုန်သိမ်းထားတဲ့ မြို့အားလုံးနီးပါးကို တပ်မတော်ထံ ပြန်လည်လွှဲပြောင်းပေးဖို့အထိ ဖြစ်လာခဲ့ရသလို စစ်ကြောင့်ထိခိုက်ခဲ့ရတဲ့ အရပ်သားပြည်သူတွေရဲ့ နေအိမ်တွေအတွက်လည်း သူပုန်တွေမှ အလျော်ပေးရမည့်အပြင် အစိုးရဌာနဆိုင်ရာ အဆောက်အဦတွေ ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့ရမှုအတွက် ကာလတန်ကြေး အတိုင်းအလျော်ပေးချေရလိမ့်မည်”ဟု (မူရင်းအတိုင်း) ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။
အဆိုပါ ဝါဒဖြန့်သတင်းကို လိုက်ခ် – ၇၉၀ ကျော်နှင့် ပြန်လည်မျှဝေသူ – ၁၁၉ ဦး ရှိသည်။
မူးရင်းလင့်ခ် – https://archive.ph/62Ktj
ပျံ့နှံ့လာသော ဝါဒဖြန့်သတင်းကို MFCN အဖွဲ့ဝင် သျှမ်းသံတော်ဆင့် အချက်အလက်စစ်ဆေးသူများက စစ်ဆေးကြည့်သည့်အခါ အချက်အလက်များ မှားယွင်းနေကြောင်း စိစစ်တွေ့ရှိသည်။
သတင်း စိစစ်ချက်
၂၀၂၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက်နေ့စတင်၍ ညီနောင်မဟာမိတ်သုံးဖွဲ့ဖြစ်သည့် ကိုးကန့်တပ် MNDAA၊ တအာင်းတပ် TNLA နှင့် ရခိုင့်တပ် AA တို့ ဦးဆောင်သည့် “၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေး” တစ်နှစ်ကျော်ကာလအတွင်းမှာ ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းရှိ မြို့ပေါင်း ၂၃ မြို့ကို တော်လှန်ရေးအင်အားစုများမှ သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်ထားသည်။
ထိုထဲတွင် ချင်းရွှေဟော်၊ ဖောင်းဆိုင်၊ ကြူကုတ် (ပန်ဆိုင်း)၊ သိန္နီ၊ မုံးကိုး၊ ကွမ်းလုံ၊ မော်ထိုက်၊ ကုန်းကြမ်း၊ မိုင်းလုံ၊ နမ့်ဆန်၊ နမ့်ခမ်း၊ မန်တုံ၊ နမ္မတူ၊ မိုင်းငေါ့၊ လောက်ကိုင်၊ ကွတ်ခိုင်၊ ဟိုပန်၊ ပန်လုံ၊ မဘိမ်း၊ နောင်ချို၊ မိုးမိတ်၊ ကျောက်မဲ နှင့် သီပေါတို့ ပါဝင်ကြောင်း ဧပြီ ၃၀ ရက်နေ့ထုတ် BNI-Myanmar Peace Monitor (BNI-MPM) ၏ အင်ဖိုဂရပ်ဖစ်ဒေတာအရ သိရသည်။
သတင်းအပြည့် အစုံကို မူရင်းလင့်ခ်တွင် ဝင်ရောက်ဖတ်ရှုနိုင်ပါသည်။
BNI – https://shorturl.at/Jdn5E
၂၀၂၄ ခုနှစ် သြဂုတ်လဆန်းမှစ၍ ကိုးကန့်တပ် MNDAA နှင့် ပူးပေါင်းတပ်များ သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်ခဲ့သည့် အရှေ့မြောက်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ် (ရမခ) အပါအဝင် လားရှိုးမြို့ကို တရုတ်အစိုးကြားဝင်မှုဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၁ ရက်နေ့တွင် စစ်ကောင်စီထံ ပြန်လည်လက်လွှဲခဲ့ရသည်။
စစ်ကောင်စီသည် လားရှိုးမြို့ပေါ်ရှိ ရပ်ကွက် ၁၂ ခုတွင် ပြန်လည်တပ်စွဲခွင့်နှင့် အရပ်ဘက်အုပ်ချုပ်ရေးများ ပြုလုပ်ခွင့် ရမည်ဖြစ်ပြီး၊ ကိုးကန့်တပ် MNDAA သည် ကျေးရွာ ၄၅၀ ကို အုပ်ချုပ်ခွင့်ရမည်ဟု တရုတ်ကကြားဝင် စေ့စပ်ပေးခဲ့ကြောင်း Myanmar Now က ဧပြီလ ၂၅ ရက်တွင် ဖော်ပြသည်။
သတင်းအပြည့် အစုံကို မူရင်းလင့်ခ်တွင် ဝင်ရောက်ဖတ်ရှုနိုင်ပါသည်။
သတင်းလင့်ခ် – https://shorturl.at/FTjan
တရုတ်အစိုးရကြားဝင်မှုဖြင့် ကိုးကန့်တပ် MNDAA က ပြန်ပေးထားသည့် လားရှိုးမြို့တွင် စစ်ကောင်စီက အန္တရာယ်ကင်း ပရိတ်ရွတ်ရန် စီစဉ်နေကြောင်း People’s Spring က မေလ ၄ ရက်နေ့တွင် ဖော်ပြသည်။
သတင်းအပြည့် အစုံကို မူရင်းလင့်ခ်တွင် ဝင်ရောက်ဖတ်ရှုနိုင်ပါသည်။
သတင်းလင့်ခ် – https://shorturl.at/cAJfi
အလားတူ တအောင်းတပ် TNLA သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်ထားသည့် မိုးကုတ်၊ နောင်ချို၊ ကျောက်မဲ၊ သီပေါ၊ မိုးမိတ်မြို့နယ်များမှ TNLA တပ်ဖွဲ့ဝင်အားလုံး ဆုတ်ခွာပေးရန် ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလ ၃၈ ရက်နှင့် ၂၉ ရက်တို့တွင် ကူမင်းမြို့၌ ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ဆွေးနွေးပွဲအတွင်း စစ်ကောင်စီဘက်မှ တောင်းဆိုခဲ့သည်။
သို့သော် လားရှိုးမြို့ ဖြစ်ရပ်လိုမျိုး ထိန်းချုပ်ထားသည့် နယ်မြေများကို ပြန်ပေးရန် အစီအစဉ်မရှိကြောင်း TNLA တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး တားပန်လက ပြောဆိုထားကြောင်း ဧရာဝတီသတင်းနှင့် BBC မြန်မာပိုင်းသတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။
သတင်းအပြည့် အစုံကို မူရင်းလင့်ခ်တွင် ဝင်ရောက်ဖတ်ရှုနိုင်ပါသည်။
ဧရာဝတီ သတင်းလင့်ခ် – https://shorturl.at/YWOh8
BBC မြန်မာပိုင်း သတင်းလင့်ခ် – https://shorturl.at/JIUJF
သုံးသပ်ချက်
တရုတ်အစိုးရကြားဝင်မှုကြောင့် ကိုးကန့်တပ် MNDAA နှင့် ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့များ ထိန်းချုပ်ထားသည့် လားရှိုးမြို့ကို စစ်ကောင်စီထံ ပြန်လည်လက်လွှဲခဲ့ရသည်ဖြစ်စဉ်မှာ မှန်ကန်သည်။
သို့သော် စစ်မဖြစ်မီက လူဦးရေ ၁ သိန်း ၄ သောင်းခန့်ရှိ လားရှိုးမြို့ လူဦးရေ၏ ထက်ဝက်စီကို ခွဲခြမ်းအုပ်ချုပ်ခွင့်ရမည် ဖြစ်သော်လည်း စစ်ကောင်စီ ပြန်ရသည့် နယ်မြေက လားရှိုးဧရိယာ၏ ၁ ရာခိုင်နှုန်းသာ ရှိသည်ဟု Myanmar Now က ဖော်ပြသည်။
လက်ရှိတွင် လားရှိုးမြို့ ဖြစ်ရပ်လိုမျိုး ထိန်းချုပ်ထားသည့် နယ်မြေများကို ပြန်ပေးရန် အစီအစဉ်မရှိကြောင်း TNLA တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး တားပန်လက ပြောဆိုထားသည်။
ထို့ကြောင့် တိုင်းရင်းသားတော်လှန်ရေးတပ်များ ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးတွင် သိမ်းပိုက်ထားသည့် ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းရှိ မြို့များအားလုံး စစ်ကောင်စီထံသို့ ပြန်လွှဲပြောင်းပေးပြီး ပျက်စီးမှုများအတွက် လျော်ကြေးပေးရတော့မည်ဆိုသည့် ဖော်ပြချက်အကြောင်းအရာက မှားယွင်းနေပါသည်။
ယခုစစ်ဆေးအတည်ပြုချက်သည် မေ ၅ ၂၀၂၅ ရက်နေ့ထိ အချက်အလက်များကို စိစစ်အတည်ပြုထားသည့် တွေ့ရှိချက်များကိုကိုးကားဖော်ပြထားပါသည်။
စာဖတ်ပရိတ်များအနေဖြင့်လည်း လူမှုကွန်ရက်စာမျက်ပေါ်မှ ပျံ့နှံလာသော အကြောင်းအရာများကို ချက်ချင်း မယုံကြည်ဘဲ လွတ်လပ်သည့် သတင်းဌာနများနှင့် အချက်အလက်များအား စစ်ဆေးသည့် အဖွဲ့အစည်းများတွင် မေးမြန်းအတည်ပြု၊ ကြည့်ရှုကြပါရန် တိုက်တွန်းအပ်ပါသည်။
Myanmar Fact-checking Network အဖွဲ့ဝင်များ အချက်အလက်စစ်ဆေးထားသည့် သတင်းများကို ဤနေရာတွင် ဝင်ရောက်ဖတ်ရှုနိုင်ပါသည်။
Web – https://myanmarfactcheckingnetwork.org/
Fb – https://www.facebook.com/myanmarfactcheckingnetwork