၂၀၂၄ နိုဝင်ဘာလ ၂၃ ရက်၊ သျှမ်းသံတော်ဆင့်၊ People’s Spring၊ The Red Flag
တအာင်း (ပလောင်) အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် TNLA ထိန်းချုပ်ထားသော သျှမ်းပြည် နောင်ချိုမြို့ကို စစ်ကောင်စီတပ်က ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ပြီဟု ဝါဒဖြန့်ချိနေပါသည်။
စစ်ကောင်စီအာပေး တယ်လီဂရမ် ဝါဒဖြန့်ချန်နယ်လ်တစ်ခုဖြစ်သည့် ရွှေနေကြာချန်နယ်လ်မှ နိုဝင်ဘာလ ၂၁ ရက်နေ့တွင် ဖြန့်ချိခဲ့ပြီး “နောင်ချိုကို ပြန်ရပြီ။ နောင်ချိုကို တိုက်လေယာဉ်တွေနဲ့ ဗုံးကြဲ၊ စက်လက်နတ်တွေနဲ့ ပစ်ပြီး မြေပြင်တပ်ကို ဝင်ရောက်ထန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပြီလို့ သတင်းရရှိ” ဟု (မူရင်းအတိုင်း) ရေးသားဖြန့်ဝေခဲ့သည်။
ထိုသတင်းအမှားကို ကြည့်ရှုသူပေါင်း ၁,၇၀၀ ကျော်ပြီး ရွှေနေကြာချန်နယ်လ်အပြင် အခြားစစ်ကောင်စီ ဝါဒဖြန့်ချန်နယ်လ်များပါ ဖြန့်ချိထားသည်။
ရွှေနေကြာ – https://archive.ph/VkOAa
ဆက်စပ်သတင်းအမှားလင့်ခ် – https://t.me/YeYintH/71536
သတင်းအမှားဖြန့်ချိသူတွေ ဖော်ပြထားသော အကြောင်းအရာကို Myanmar Fact-checking Network အဖွဲ့ဝင် အချက်အလက်စစ်ဆေးသူများက တိုက်ဆိုင်စစ်ဆေးခြင်း ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ထိုအကြောင်းအရာသည် မှားယွင်းနေသည်။
သတင်း စစ်ဆေးတွေ့ရှိချက်
နောင်ချိုမြို့ရှိ တောင်ခမ်းအမြောက်တပ်စခန်းကို ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ရန်အတွက် စစ်ကောင်စီတပ်သည် ရပ်စောက်-ကျောက်ဂူမှ နောင်ချိုမြို့အတွင်းသို့ စစ်အင်အားဖြည့်တင်းကာ ထိုးစစ်ဆင်လာသောကြောင့် နိုဝင်ဘာလ ၁၆ ရက်နေ့စတင်ပြီးတိုက်ပွဲပြင်းထန်နေသည်ဟု TNLA ကထုတ်ပြန်ထားသည်။
စစ်ကောင်စီတပ်သည် လေကြောင်းမှတစ်ဆင့် စစ်လက်နက်ခဲယမ်းများ ဖြည့်တင်းခဲ့သလို တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခြင်းမရှိသည့် နေရာတွင်လည်း လက်နက်ကြီး ပစ်ခတ်ခြင်း၊ လေကြောင်းဖြင့် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုများ လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု ဖော်ပြသည်။
ထုတ်ပြန်ချက် – https://archive.ph/gQGk5
သျှမ်းမြောက်ဒေသတွင်း သတင်းဌာနတစ်ခုဖြစ်သည့် ရွှေဖီမြေသတင်း၏ ဖော်ပြချက်အရ နောင်ချိုမြို့နှင့် မိုင် ၂၀ ကွာဝေးသည့် တောင်ခမ်းရွာဘက်တွင် စစ်ကောင်စီတပ်နှင့် တအာင်းတပ် TNLA တို့အကြား တိုက်ပွဲဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေသလို နောင်ချိုမြို့ကိုလည်း စစ်ကောင်စီတပ်က ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်နေသည်ဟု နိုဝင်ဘာလ ၂၂ ရက်နေ့က ဖော်ပြသည်။
သတင်းလင့်ခ် – https://archive.ph/wwmYA
စစ်ကောင်စီတပ်၏ လေကြောင်းဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် နောင်ချိုမြို့နယ်တွင် သုံးပတ်အတွင်း ဒေသခံ ၁၇ ဦးသေဆုံးသွားသည်ဟုလည်း သျှမ်းသံတော်ဆင့် သတင်းဌာနက နိုဝင်ဘာလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် ဖော်ပြသည်။
ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် – https://archive.ph/vfVKY
သို့သော် ဒေသတွင်း သတင်းဌာနများနှင့် လွတ်လပ်သည့် သတင်းဌာနများတွင် နောင်ချိုမြို့ကို စစ်ကောင်စီတပ်က ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ပြီဖြစ်ကြောင်း ယခုတိုင်ထိဖော်ပြခြင်းမရှိသေးပေ။
ထို့အပြင် နောင်ချိုမြို့ကို စစ်ကောင်စီတပ် ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ခြင်း ရှိ၊ မရှိ အခြေအနေနှင့် ပတ်သက်၍ MFCN အဖွဲ့ဝင်၏ အချက်အလက်စစ်ဆေးသူများမှ TNLA ၏ ပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံ လွေးယေဦးကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းခဲ့ရာ “အဲ့ဒါသတင်းအမှားပါ” ဟု ပြန်လည်ဖြေကြားခဲ့သည်။
နောင်ချိုမြို့ဒေသခံ အမျိုးသားတစ်ဦးကတော့ “အခုဘန့်ဘွေးရွာဘက်ကတော့ တိုက်ပွဲဖြစ်နေတယ်။ ဒီရက်ပိုင်း စစ်ကောင်စီလည်း လေယာဉ်နဲ့ နေ့တိုင်းလိုလို ဗုံးလာကြဲနေသေးတယ်” ဟု ပြောသည်။
သုံးသပ်ချက်
နောင်ချိုမြို့နယ်အတွင်း စစ်ကောင်စီတပ်နှင့် တအာင်းတပ် TNLA တို့အကြား တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေသည့် ဖြစ်စဉ်ဟာ မှန်ကန်သည်။ နောင်ချိုမြို့နယ်အတွင်းရှိ ကျေးရွာကိုလည်း စစ်ကောင်စီတပ်က လေကြောင်းဖြင့် နေ့စဉ်နီးပါးဆိုသလို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်နေကြောင်း ဒေသခံများ၏ ပြောပြချက်အရ သိရသည်။
သို့သော် နောင်ချိုမြို့ကို စစ်ကောင်စီတပ်က ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ခြင်း မရှိသေးပေ။ သတင်းအမှားဖြန့်ချိသူတွေ ဖော်ပြသည့် အကြောင်းအရာက မှားယွင်းနေပါသည်။
ထို့ကြောင့် Myanmar Fact-Checking Network စာဖတ်ပရိတ်သတ်တွေအနေဖြင့် လူမှုကွန်ရက် စာမျက်နှာများတွင် ဖော်ပြနေသည့် သတင်းများကို ချက်ချင်းမယုံကြည်ဘဲ စိတ်ချရသော သတင်းမီဒီယာများမှာ သွားရောက်ဖတ်ရှု့ကြရန် တိုက်တွန်းပါသည်။
သတင်းတု၊ သတင်းမှားဟု ယူဆရသည့် သတင်းတွေကိုလည်း Myanmar Fact-checking Network Facebook Chat Box မှဆစ်ဆင့် သတင်း၏ လင့်ခ် (သို့မဟုတ်) Screenshot ပုံပေးပို့ခြင်းဖြင့် စစ်ဆေးနိုင်ပါသည်။
Myanmar Fact-checking Network အဖွဲ့ဝင်များ၏ အချက်အလက်စစ်ဆေးထားသည့် သတင်းများကိုလည်း ဤနေရာတွင် ဝင်ရောက်ဖတ်ရှုနိုင်ပါသည်။
