၂၀၂၄ နိုဝင်ဘာလ ၂၀ ရက်, သျှမ်းသံတော်ဆင့်၊ DNA၊ The Red Flag
သျှမ်းပြည် နောင်ချိုမြို့နယ် အင်းဝိုင်းကျေးရွာရှိ အင်းဝိုင်းသကြားစက်ရုံးအတွင်း မူးယစ်ဆေးဝါး ချက်လုပ်ရန် ပြင်ဆင်နေသည့် တအာင်း(ပလောင်) အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် TNLA အား စစ်ကောင်စီမှ ဗုံးကြဲခဲ့သည်ဟု သတင်းအမှားဖြန့်ချိနေသည်။
စစ်ကောင်စီအာပေး တယ်လီဂရမ်ဝါဒဖြန့်ချန်နယ်လ်တစ်ခုဖြစ်သည့် မှိုင်းဝေချန်နယ်မှ နိုဝင်ဘာလ ၁၉ ရက်နေ့တွင် ဖြန့်ချိခဲ့ပြီး ထိုသတင်းအမှားကို ကြည့်ရှုသူပေါင်း ၁၃,၀၀၀ ကျော်ရှိသည်။
မူရင်းလင့်ခ် – https://archive.ph/ZWgLy
ဆက်စပ်သတင်းအမှားလင့်ခ် – https://archive.ph/CVqkL
သတင်းအမှားဖြန့်ချိသူတွေ ဖော်ပြသည့်အကြောင်းရာကို Myanmar Fact-checking Network အဖွဲ့ဝင် အချက်အလက်စစ်ဆေးသူများက တိုက်ဆိုင်စစ်ဆေးခြင်း ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ထိုအကြောင်းအရာသည် မှားယွင်းနေပါသည်။
သတင်း စစ်ဆေးတွေ့ရှိချက်
နောင်ချိုမြို့နယ် အင်းဝိုင်းကျေးရွာရှိ သကြားစက်ရုံကို နိုဝင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့က စစ်ကောင်စီတပ်က ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ကြောင်း ဒေသတွင်း သတင်းဌာနဲ့ လွတ်လပ်သည့် သတင်းဌာနများ၏ ဖော်ပြချက်အရ သိရသည်။
သျှမ်းမြောက်ဒေသတွင်း သတင်းဌာနတစ်ခုဖြစ်သည့် ရွှေဖီမြေသတင်းဌာန၏ ဖော်ပြချက်အရ နောင်ချိုမြို့နယ် အင်းဝိုင်းကျေးရွာရှိ သကြားစက်ရုံကို စစ်ကောင်စီတပ်က ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ အရပ်သား ၁ ဦးသေဆုံးသွားခဲ့သည်ဟု နိုဝင်ဘာလ ၁၉ ရက်နေ့က ဖော်ပြသည်။
သေဆုံးသူမှာ စက်ရုံက အင်ဂျင်နီယာအဖွဲ့ဝင် တစ်ဦးဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။
သတင်းလင့်ခ် – https://archive.ph/T8afh
ထို့အတူ RFA သတင်းဌာနက “နောင်ချိုမြို့နယ် အင်းဝိုင်းသကြားစက် ဗုံးကြဲခံရပြီး တစ်ဦးသေဆုံး” ဟု အလားတူ ဖော်ပြထားသည်။
အင်းဝိုင်းရွာသည် စစ်ကောင်စီတပ်နှင့် တအာင်း (ပလောင်) အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် TNLA တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေသည့် တောင်ခမ်းရွာသို့ သွားသည့်လမ်းတွင် တည်ရှိသည်။ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေသောကြောင့် ထိုစက်ရုံတွင် လုပ်ငန်းများ ရပ်နားထားရပြီး စက်ရုံအစောင့်များနှင့် အလုပ်သမားအချို့သာရှိသည်ဟု ဒေသခံ၏ အတည်ပြုချက်ဖြင့် RFA က ဖော်ပြထားသည်။
ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် – https://archive.ph/3QBSY
ထို့အပြင် အင်းဝိုင်းကျေးရွာရှိ သကြားစက်ရုံကို စစ်ကောင်စီတပ်က လေကြောင်းဗုံးကြဲခဲ့ခြင်းကြောင့် စစ်ဘေးရှောင် (၁,၀၀၀) နီးပါး ဘေးလွတ်ရာ ထပ်မံထွက်ပြေးနေရကြောင်း သျှမ်းသံတော်ဆင့် သတင်းဌာနကလည်း နိုဝင်ဘာလ ၁၉ ရက်နေ့တွင် ဖော်ပြသည်။
ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် – https://archive.ph/aXed0
သုံးသပ်ချက်
နောင်ချိုမြို့နယ် အင်းဝိုင်းကျေးရွာရှိ သကြားစက်ရုံကို စစ်ကောင်စီတပ်က လေကြောင်းဖြင့် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်မှာ မှန်ကန်ပါသည်။ သို့သော် ထိုစက်ရုံအတွင်း TNLA ကမူးယစ်ဆေးဝါး ချက်လုပ်ရန် ပြင်ဆင်နေသည့်အတွက် စစ်ကောင်စီတပ်က ဗုံးကြဲလိုက်သည်ဆိုသည့် ဖော်ပြချက်က မှားယွင်းနေပါသည်။
တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေခြင်းကြောင့် အင်းဝိုင်းကျေးရွာရှိ သကြားစက်ရုံတွင် လုပ်ငန်းများ ရပ်နားထားရပြီး စက်ရုံ အစောင့်များနှင့် အလုပ်သမားအချို့သာရှိသည်ဟု ဒေသခံများက အတည်ပြုသည်။
ထို့ကြောင့် Myanmar Fact-Checking Network စာဖတ်ပရိတ်သတ်တွေအနေဖြင့် လူမှုကွန်ရက် စာမျက်နှာများတွင် ဖော်ပြနေသည့် သတင်းများကို ချက်ချင်းမယုံကြည်ဘဲ စိတ်ချရသော သတင်းမီဒီယာများမှာ သွားရောက်ဖတ်ရှု့ကြရန် တိုက်တွန်းပါသည်။
သတင်းတု၊ သတင်းမှားဟု ယူဆရသည့် သတင်းတွေကိုလည်း Myanmar Fact-checking Network Facebook Chat Box မှဆစ်ဆင့် သတင်း၏ လင့်ခ် (သို့မဟုတ်) Screenshot ပုံပေးပို့ခြင်းဖြင့် စစ်ဆေးနိုင်ပါသည်။
Myanmar Fact-checking Network အဖွဲ့ဝင်များ၏ အချက်အလက်စစ်ဆေးထားသည့် သတင်းများကိုလည်း ဤနေရာတွင် ဝင်ရောက်ဖတ်ရှုနိုင်ပါသည်။
Web – https://myanmarfactcheckingnetwork.org/
Fb – https://www.facebook.com/myanmarfactcheckingnetwork