သျှမ်းသံတော်ဆင့်၊ The Red Flag၊ ၂၀၂၄ နိုဝင်ဘာလ ၉ ရက်
စစ်ကောင်စီတပ်၏ ဗုံးကြဲခံရမှုများကြောင့် အထိနာနေသည့် MNDAA နှင့် TNLA တို့သည် ဆက်သွယ်ရေး လိုင်းများကို ဖြတ်တောက်၍ ပြည်သူများ၊ အထူးသဖြင့် ဗမာလူမျိုးအများစုအား “ဒလန်” ဟုစွပ်စွဲကာ သတ်ဖြတ်မှုများ ကျူးလွန်နေသည်ဟု ဖြန့်ချိနေပါသည်။
Subscribers ၁၆,၀၀၀ ကျော်ရှိသည့် View of Sue ချန်နယ်မှ အောက်တိုဘာလ ၈ ရက်နေ့တွင် ဖြန့်ချိခဲ့ပြီး
“ဗုံးကြဲခံရလို့ အထိနာနေတဲ့ MNDAA နဲ့ TNLA ဟာ လိုင်းတွေအကုန်ဖြတ်ပြီး၊ ဒလန်ဆိုပြီး လူတွေသတ်နေတာ ၅၀ လောက်ရှိသွားပြီလို့ သိရပါတယ်။ အများစု ဗမာတွေကို သတ်တာဖြစ်ပါတယ်” ဟု (မူရင်းအတိုင်း) ရေးသားဖြန့်ဝေခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
ထိုသတင်းအမှားကို ကြည့်ရှုသူပေါင်း ၃၃,၀၀၀ ကျော်ရှိသည်။
မူရင်း သတင်းအမှားလင့်ခ် – https://archive.ph/88STC
ဆက်စပ်သတင်းအမှားလင့် – https://archive.ph/wUv7p
Myanmar Fact-checking Network အဖွဲ့ဝင် အချက်အလက်စစ်ဆေးသူများအနေဖြင့် အဆိုပါအကြောင်းအရာကို စစ်ဆေးကြည့်သည့်အခါ အချက်အချို့ မှားယွင်းနေသည်ကို တွေ့ရသည်။
သတင်း စစ်ဆေးတွေ့ရှိချက်
သျှမ်းမြောက်ဒေသတွင်း သတင်းဌာနတစ်ခုဖြစ်သည့် ရွှေဖီမြေ၏သတင်းဖော်ပြချက်အရ လားရှိုးတွင် စစ်ကောင်စီသတင်းပေး ဒလန်များကြောင့် ဖုန်းလိုင်း၊ အင်တာနက်လိုင်းနှင့် Starlink အင်တာနက်လိုင်းများကို ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့ MNDAA က အကုန်ပိတ်ထားကြောင်း ဒေသခံများကို ကိုးကားပြီးဖော်ပြထားသည်။
မူရင်းလင့််ခ် – https://archive.ph/38Q77
လားရှိုးမြို့တွင် အောက်တိုဘာလဆန်းမှစ၍ ဆက်သွယ်ရေး ဖုန်းလိုင်းများ ပြတ်တောက်သွားပြီး Starlink အင်တာနက်လိုင်းများကိုတော့ အောက်တိုက်ဘာ ၅ ရက်နေ့တွင် စတင်ပြီး ပိတ်ထားကြောင်း ရွှေဖီမြေသတင်းက ဖော်ပြသည်။
အလားတူ လွတ်လပ်သော RFA သတင်းဌာနက “လားရှိုးမြို့မှာ Starlink အင်တာနက်လိုင်းသုံးခွင့် MNDAA ပိတ်ပင်” ဟု ဖော်ပြထားသည်။
ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် – https://archive.ph/7v2im
သို့သော် ဒေသအတွင်း သတင်းဌာနများနှင့် လွတ်လပ်သည့် သတင်းဌာနတွင် ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့ MNDAA က ပြည်သူများ၊ အထူးသဖြင့် ဗမာလူမျိုးအများစုအား “ဒလန်” ဟု စွပ်စွဲကာ သတ်ဖြတ်မှုများ ကျူးလွန်နေကြောင်း ယခုတိုင်ထိဖော်ပြထားခြင်းမရှိသေးပေ။
သျှမ်းပြည်ဒေသတွင်း သတင်းဌာနဖြစ်သည့် သျှမ်းသံတော်ဆင့်သတင်းဌာနတွင်မှု “စစ်ကောင်စီထံ သတင်းပေးသူများကို MNDAA ကဖမ်းဆီးထားပြီး သေဒဏ်ပေးမည်ဟုဆို” ကာ ဒေသခံကိုကိုးကားပြီး အောက်တိုဘာလ ၈ ရက်နေ့တွင် ဖော်ပြထားသည်။
စစ်ကောင်စီထံ သတင်းပေးသူ အယောက် (၃၀) ကို ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့က ဖမ်းဆီးထားပြီး၊ လက်ရှိတွင် ဒေဒဏ်မချမှတ်သေးကြောင်း သျှမ်းသံတော်ဆင့်က ဖော်ပြထားသည်။
မူရင်းလင့်ခ် – https://archive.ph/dDa02
သုံးသပ်ချက်
ထိုကြောင့် စစ်ကောင်စီတပ်၏ ဗုံးကြဲခံရမှုများကြောင့် အထိနာနေသည့် MNDAA နှင့် TNLA တို့သည် ဆက်သွယ်ရေး လိုင်းများကို ဖြတ်တောက်၍ ပြည်သူများ၊ အထူးသဖြင့် ဗမာလူမျိုးအများစုအား “ဒလန်” ဟုစွပ်စွဲကာ သတ်ဖြတ်မှုများ ကျူးလွန်နေသည်ဟု ဖြန့်ချိမှုဟာ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း မှားယွင်းနေပါသည်။
လားရှိုးမြို့ ဆက်သွယ်ရေး ဖုန်းလိုင်းနှင့် အင်တာနက်လိုင်းများကို ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့ MNDAA က ဖြတ်တောက်လိုက်ပြီးနောက် ယင်းမြို့တွင်းအခြအနေနှင့်ပတ်သက်၍ သတင်းတု၊ သတင်းမှားများ အွန်လိုင်းပေါ် ပြန့်နှံ့လာနေသည်ဟု ရွှေဖီသတင်းက သတင်းဖော်ပြထားသည်။
ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် – https://archive.ph/iUp2c
Myanmar Fact-Checking Network စာဖတ်ပရိတ်သတ်တွေအနေဖြင့် လူမှုကွန်ရက် စာမျက်နှာများတွင် ဖော်ပြနေသည့် သတင်းများကို ချက်ချင်းမယုံကြည်ဘဲ စိတ်ချရသော သတင်းမီဒီယာများမှာ သွားရောက်ဖတ်ရှု့ကြရန် တိုက်တွန်းပါသည်။
သတင်းတု၊ သတင်းမှားဟု ယူဆရသည့် သတင်းတွေကိုလည်း Myanmar Fact-checking Network Facebook Chat Box မှဆစ်ဆင့် သတင်း၏ လင့်ခ် (သို့မဟုတ်) Screenshot ပုံပေးပို့ခြင်းဖြင့် စစ်ဆေးနိုင်ပါသည်။
Myanmar Fact-Checking Network အဖွဲ့ဝင်တွေရဲ့ အချက်အလက် စစ်ဆေးထားသည့် သတင်းတွေကိုလည်း အောက်မှာ ဖော်ပြထားသည် လင့်တွေမှာ ဝင်ရောက်ဖတ်ရှုနိုင်ပါသည်။
