သျှမ်းသံတော်ဆင့်၊ ၂၀၂၄ အောက်တိုဘာလ ၂ ရက်
စစ်ကောင်စီ၏ နေ့စဉ်ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် MNDAA က မန္တလေးနှင့် တောင်ကြီးကို မတိုက်ခိုက်ကြောင်း ထုတ်ပြန်မှုကို ဖျက်သိမ်းပြီး ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ပါက “တရုတ်ကျုးကျော်စစ်” ဟု မပြောရန် စစ်တပ်ချစ်သူများ အား MNDAA တပ်မှူးက အသိပေးပြောကြားသည်ဟု သတင်းအမှားဖြန့်ချိနေပါသည်။
Subscriber ၇,၈၀၀ ကျော်ရှိသည့် “ဖောင်းကားစားဖိုးကဲကြီး” တယ်လီဂရမ်ချန်နယ်က စက်တင်ဘာလ ၂၈ ရက်တွင် ဖြန့်ချိခဲ့ပြီး (မြန်မာ-တရုတ်) ဘာသာစကားနှင့်အတူ MNDAA တပ်မှူး၏ဓာတ်ပုံကိုပါ ဖြန့်ဝေထားသည်။
မူးရင်းလင့်ခ် – https://archive.ph/7FPEc
ထိုသတင်းအမှားကို ကြည့်ရှုသူပေါင်း ၄,၀၀၀ ကျော်ရှိပြီး ယင်းတယ်လီဂရမ်ချန်နယ်အပြင် အခြားတယ်လီဂရမ်ချန်နယ်နှင့် လူမှုကွန်ရက်အသုံးပြသူပါ ဖြန့်ဝေထားကြသည်။
ဆက်စပ်သတင်းအမှားလင့်ခ် – https://archive.ph/fdFxc
ဆက်စပ်သတင်းအမှားလင့်ခ် – https://archive.md/OkJG3#selection-1399.0-1399.111
Myanmar Fact-checking Network အဖွဲ့ဝင် အချက်အလက်စစ်ဆေးသူများအနေဖြင့် အဆိုပါအကြောင်းအရာကို စစ်ဆေးကြည့်သည့်အခါ လုပ်ကြံရေးသားဖန်တီးထားသည့် ဝါဒဖြန့်သတင်းအမှား ဖြစ်သည်ကိုတွေ့ရသည်။
သတင်း စစ်ဆေးတွေ့ရှိချက်
MNDAA က NUG နှင့် စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်ခြင်း မရှိဘဲ မန္တလေးနှင့် တောင်ကြီးကို တိုက်ခိုက်မည်မဟုတ်ကြောင်း ပြီးခဲ့သည့် စက်တင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့က MNDAA ကထုတ်ပြန်ထားသည်။
မူရင်း ထုတ်ပြန်ချက် – https://archive.ph/g0fOf
ထိုထုတ်ပြန်ချက်နှင့်ပတ်သက်၍ ဘီဘီစီ (မြန်မာပိုင်း) သတင်းတွင် “ NUG ကို ကိုးကန့်လမ်းခွဲတာ ဘာကြောင့်လဲ” ဆိုပြီး ရေးသားဖော်ပြထားပါသည်။ သတင်းအပြည့်အစုံကို အောက်ကလင့်ခ်မှာ ဝင်ရောက်ဖတ်ရှုနိုင်ပါသည်။
သတင်းလင့်ခ် – https://www.bbc.com/burmese/articles/cqjrz7x74qxo
သို့သော် စစ်ကောင်စီတပ်၏ ဗုံးကြဲနေမှုများကြောင့် ယင်းထုတ်ပြန်ချက်ကို ဖျက်သိမ်းပြီး တောင်ကြီးနှင့် မန္တလေးကို ဝင်တိုက်မည်ဟု MNDAA တပ်မှူးက တုန့်ပြန်ကြောင်း ကိုးကန့်၏ပြန်ကြားရေး စာမျက်နှာတွင် ယခုတိုင်မတွေ့ရှိရသေးပေ။ ထို့အပြင် လွတ်လပ်သည့် သတင်းဌာနများတွင်လည်း ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေ။
သုံးသပ်ချက်
ထိုကြောင့် စစ်ကောင်စီ၏ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် တောင်ကြီးနှင့် မန္တလေးကို MNDAA က ဝင်ရောက်တိုက်မည်ဆိုသည့် ဖြန့်ချိမှုက မှားယွင်းနေပါသည်။
သတင်းအမှားဖြန့်ချိသူက လက်ရှိသျှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်းတွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် တိုက်ပွဲများနှင့် ပတ်သက်၍ ပြည်သူတွေကို အထင်အမြင်လွဲမှားအောင် သတင်းအမှားဖြန့်ချိနေခြင်း ဖြစ်သည်။
Myanmar Fact-Checking Network စာဖတ်ပရိတ်သတ်တွေအနေဖြင့် လူမှုကွန်ရက် စာမျက်နှာများတွင် ဖော်ပြနေသည့် သတင်းများကို ချက်ချင်းမယုံကြည်ဘဲ စိတ်ချရသော သတင်းမီဒီယာများမှာ သွားရောက်ဖတ်ရှု့ကြရန် တိုက်တွန်းပါသည်။
သတင်းတု၊ သတင်းမှားဟု ယူဆရသည့် သတင်းတွေကိုလည်း Myanmar Fact-checking Network Facebook Chat Box မှဆစ်ဆင့် သတင်း၏ လင့်ခ် (သို့မဟုတ်) Screenshot ပုံပေးပို့ခြင်းဖြင့် စစ်ဆေးနိုင်ပါသည်။
Myanmar Fact-Checking Network အဖွဲ့ဝင်တွေရဲ့ အချက်အလက် စစ်ဆေးထားသည့် သတင်းတွေကိုလည်း အောက်မှာ ဖော်ပြထားသည် လင့်တွေမှာ ဝင်ရောက်ဖတ်ရှုနိုင်ပါသည်။
